Zapraszamy! Dzisiaj otwarte:   9:00 - 18:00

Zwiększ kontrast


O Edukatorium

Miejsce z historią

Edukatorium Juliusz mieści się w kompleksie dawnego zespołu szpitalnego „Juliusz” w Rybniku. Historia tego miejsca sięga 1868 roku, gdy zostały rozpoczęte prace nad zespołem szpitalnym.

Sprawdź pełną historię etapów powstawania obiektu:

Historia obiektu

Historia miejsca oraz charakter budynku świetnie wpisuje się w ideę nowoczesnej edukacji opartej na wiedzy ale przekazywanej w sposób innowacyjny. Wykorzystanie technik multimedialnych dla zobrazowania przekazywanych treści, odejście od linearnego poznawania treści, pozwala na ekscytujące przyswajanie wiedzy z zakresu budowy i funkcjonowania ludzkiego organizmu.

Atrakcje dla każdego

Bogactwo zastosowanych form wystawienniczych pozwala na różnorodne formy zwiedzania dostosowane do możliwości odbiorców od zabawowej przeznaczonej dla najmłodszych, poprzez interaktywne do tradycyjnych plansz i ekspozytoriów. W trakcie wędrówki po dawnych salach szpitalnych poznajemy różne oddziały szpitalne i specjalności medyczne (np. SOR, okulistyka, ortopedia, chirurgia, urologia, dermatologia). Na poszczególnych stanowiskach, często interaktywnych, przedstawiamy elementy anatomii człowieka (np. budowa oka – na okulistyce), narzędzia i technologie medyczne stosowane w określonej specjalizacji.

Odrębna część ekspozycji przedstawia wybrane elementy z historii medycyny – od historycznych tekstów, poprzez ryciny i dioramy, po aranżację gabinetu lekarskiego z połowy XX w.

Zapraszamy cię do nas

Kup bilet do Edukatorium Juliusz i odwiedź nasze stanowiska ekspozycyjne. Odkrywaj, baw się i ucz jednocześnie!

1865

Juliusz Roger (1819–1865) Lekarz, społecznik, folklorysta, entomolog. Inicjator budowy szpitala.

1869

Otwarcie szpitala nazwą Juliuskenkenhaus (Szpital Juliusza)

Najwcześniejszy widok pawilonu „Juliusz”

1890–1899

Przebudowa pawilonu „Juliusz” i budowa kaplicy szpitalnej

Pawilon Juliusz i kaplica szpitalna

1928–1936

Spór o prawo własności pomiędzy Związkiem Śląskich Kawalerów Maltańskich (ZŚKM), a władzami polskim oraz Związkiem Polskich Kawalerów Maltańskich (ZPKM)

Juliuskrankenhaus

1949

Wydzielenie Powiatowej Stacji Pogotowia Ratunkowego

Pracownicy Powiatowej Stacji Pogotowia Ratunkowego, lata 60-te XX w.

1961

Zmiana nazwy na Szpital Miejski nr 1

Wnętrze kaplicy szpitalnej pw. św. Juliusza, lata 80-te XX w.

2000/2001

Zamknięcie szpitala i przeniesienie jego działalności do Szpitala Wojewódzkiego w Orzepowicach

1868

Uchwalenie Statutu Juliuskrankenhaus

Fragment Statutu Juliuskrankenhaus

1871

Przejęcie szpitala przez Związek Śląskich Kawalerów Maltańskich i otwarcie apteki zakładowej

Krzyż Związku Śląskich Kawalerów Maltańskich

1901–1908

Budowa pawilonu „Rafał”

Pawilony „Juliusz” i „Rafał”

1941

Wykupienie szpitala przez władze powiatu rybnickiego

1952

Przekształcenie placówki w Szpital Miejski

Pacjenci Szpitala Miejskiego „Juliusza”, lata 80-te XX w. (foto. Z. Keller)

1996

Przejście szpitala w struktury Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 3 w Organizacji w Rybniku-Orzepowicach

2022

Przejęcie pawilonu „Rafał” przez Muzeum im. o. E. Drobnego w Rybniku oraz uruchomienie Edukatorium Juliusz 

  • 1865

    Juliusz Roger (1819–1865) Lekarz, społecznik, folklorysta, entomolog. Inicjator budowy szpitala.
  • 1868

    Uchwalenie Statutu Juliuskrankenhaus

    Fragment Statutu Juliuskrankenhaus
  • 1869

    Otwarcie szpitala nazwą Juliuskenkenhaus (Szpital Juliusza)

    Najwcześniejszy widok pawilonu „Juliusz”
  • 1871

    Przejęcie szpitala przez Związek Śląskich Kawalerów Maltańskich i otwarcie apteki zakładowej

    Krzyż Związku Śląskich Kawalerów Maltańskich
  • 1890–1899

    Przebudowa pawilonu „Juliusz” i budowa kaplicy szpitalnej

    Pawilon Juliusz i kaplica szpitalna
  • 1901–1908

    Budowa pawilonu „Rafał”

    Pawilony „Juliusz” i „Rafał”
  • 1928–1936

    Spór o prawo własności pomiędzy Związkiem Śląskich Kawalerów Maltańskich (ZŚKM), a władzami polskim oraz Związkiem Polskich Kawalerów Maltańskich (ZPKM)

    Juliuskrankenhaus
  • 1941

    Wykupienie szpitala przez władze powiatu rybnickiego

  • 1949

    Wydzielenie Powiatowej Stacji Pogotowia Ratunkowego

    Pracownicy Powiatowej Stacji Pogotowia Ratunkowego, lata 60-te XX w.
  • 1952

    Przekształcenie placówki w Szpital Miejski

    Pacjenci Szpitala Miejskiego „Juliusza”, lata 80-te XX w. (foto. Z. Keller)
  • 1961

    Zmiana nazwy na Szpital Miejski nr 1

    Wnętrze kaplicy szpitalnej pw. św. Juliusza, lata 80-te XX w.
  • 1996

    Przejście szpitala w struktury Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 3 w Organizacji w Rybniku-Orzepowicach

  • 2000/2001

    Zamknięcie szpitala i przeniesienie jego działalności do Szpitala Wojewódzkiego w Orzepowicach

  • 2022

    Przejęcie pawilonu „Rafał” przez Muzeum im. o. E. Drobnego w Rybniku oraz uruchomienie Edukatorium Juliusz 

Juliusz Roger - przyjaciel, ojciec i doradca

Juliusz Roger, urodzony 28 lutego 1819 roku w Niederstotzingen na obszarze Jury Szwabskiej (przy granicy Badenii-Wirtembergii i Bawarii), wychowywał się w atmosferze różnorodności kulturowej. Juliusz planował poświęcić się służbie jako duchowny, by leczyć sferę ludzkiego ducha jako benedyktyn, lecz z powodów zdrowotnych ostatecznie poświęcił się sferze fizycznej ludzkiego życia.

Ukończył studia medyczne w Tybindze, uzyskując stopień doktora medycyny. Szlify zawodowe zdobywał jako asystent w szpitalu w Augsburgu. W Wiedniu ukończył także specjalistyczne studia w zakresie okulistyki. Został następnie asystentem w klinice uniwersyteckiej w Tybindze.

Na krótko osiadł w frankońskim miasteczku Mergentheim. Już z wtedy zajmował się także badaniami entomologicznymi.

Młodość i ciekawość świata

W 1847 roku, wieku dwudziestu ośmiu lat, pełen zapału młody lekarz ruszył na swoją nową posadę na odległy Górny Śląsk. Przybył do pałacu książęcego (dawne opactwo cysterskie) w Rudach, na dwór Wiktora I Maurycego von Hohenlohe-Schillingsfürst, pierwszego księcia raciborskiego. Doktor Juliusz Roger i książę Wiktor byli praktycznie równolatkami, co sprzyjało wzajemnym relacjom i pozwoliło Rogerowi na rozwijanie swoich pasji. Trafił na krytyczny moment panującej wśród ubogiej ludności epidemii tyfusu i głodu. To wyzwoliło w nim wiele nowych twórczych sił. Został książęcym radcą sanitarnym. Zajmował się opieką zdrowotną nad mieszkańcami terenów wiejskich powiatu rybnickiego i ziem przyległych, doprowadził do powstania niewielkiego szpitala w Rudach.

„Przede wszystkim leczyć ludzi i pomagać im jako lekarz i człowiek."

Wiele uczynił dla szpitala w Pilchowicach oraz sierocińca w Lyskach. Jego lekarska pasja zawodowa łączyła się z zainteresowaniami światem górnośląskiej przyrody i ludowych obyczajów. Skupił się na rozwijaniu pasji zbieractwa i naukowego opisu różnych gatunków chrząszczy oraz innych owadów. Swe dokonania publikował w naukowych periodykach m. in. w Berlinie, co uczyniło go znanym badaczem. Pieśń ludowa, z którą stykał się w swoich wiejskich peregrynacjach lekarskich, stała się głównym motywem dalszy badań etnograficznych.

Nauczył się języka polskiego i współpracował z animatorami języka polskiego z terenów księstwa cieszyńskiego. Zwieńczeniem jego etnograficznych badań stało się polskojęzyczne wydanie zbioru Pieśni Ludu Polskiego w Górnym Szląsku z muzyką. Zebrał i wydał Juliusz Roger, który ukazał się we Wrocławiu w 1863 roku. Mając już 45 lat planował powołanie do życia szpitala dla kobiet w Rybniku, by zadość uczynić dawnej niezrealizowanej fundacji. Pracował niezmordowanie, co odbijało się na stanie jego zdrowia.

fot: wykipedia.org

W pamięci na zawsze

Niespełna dwa miesiące przed 46 urodzinami, 7 stycznia 1865 roku, w trakcie książęcego polowania w rudzkich lasach, Juliusz Roger doznał rozległego udaru serca, co doprowadziło do szybkiego zgonu. W cztery dni później (11 stycznia 1865 r.) spoczął na cmentarzu przy kościele św. Marii Magdaleny w Rudach. Do dziś nad jego grobem wznosi się pamiątkowy obelisk z kamiennym krzyżem.

Planowany szpital w Rybniku rozpoczęto wznosić już po jego śmierci, a ukończono wiosną 1869 roku. Na cześć doktora Rogera szpital miał nosić nazwę „Szpitala Juliusza”. Jego zbiory owadów trafiły do berlińskiego muzeum, gdzie przetrwały do 1945 roku. Pamięć o doktorze nie zaniknęła, jego imieniem nazywano ulice, stał się patronem chóru oraz szkoły.